(рубаяттар)
Ғаламдық болмаса апат тосын, асқан,
Жер көшіп, кетпес, сірә, босып аспан.
«Бұлардың асты-үстінде мен де болғам»
деп жазсам, қайда жазам осы бастан?..
***
Айтатын бір тілегім достарыма:
– Тағдырдың төз де «әзіл-оспағына»,
Өмірдің өңі кіріп тұруы үшін,
Қайратқа қайсарлықты қос тағы да.
***
Өмірде қоспау үшін зарды зарға,
Керек деп айналдыру Арды Заңға
сенген ем… Сенетінім тым көп еді,
Қалғаны қазір енді… жалғыз Алла…
***
– Ол – сен емес заманы ап қалатын,
Болашақтан ол орнын тапқан ақын!
Сол да жетер, сені оған замандас деп,
Ұрпақтарың болса егер мақтанатын.
***
Бір құзғын саңырығын бүркіп кепті,
Сонда да үй иесі үркітпепті.
Қарғадан қорыққанын жасырмақ боп,
Құрметтеп елге оны «бүркіт» депті.
***
– Сен кетуші ең жүректі елжіретіп,
Сол жүректі қалушы ем мен жыр етіп…
Сен де жоқсың, жыр да жоқ, жүректе дерт…
О, қандай кез, япыр-ау, келді жетіп?
***
– Пәктігімен ұқсайтын балаға да,
Хақтығымен ұқсайтын данаға да,
Ай дидарлым, жан жоқ-ау сенен асқан!..
Бар болса, ол болар-ау Ана ғана.
***
Мұнай мен газ шапшыса маң далада,
Қаптайтын көп ұқсаған қандалаға.
Соқтығысып сол аран Жер сілкінсе,
Үлгіре ме адамзат таңғала да?
***
– Кешірім сұраса егер қасың келіп,
Қайтер ең?.. Кешу, кешпеу – басыңда ерік.
«Кештім» де. О да жаза. Жүрсін күйіп,
Сендегі адамдықты басым көріп.
***
Шегіренге бальзактық аумағы ұқсап
кеміді ұят, әдептің аулы алыстап.
Сондадағы әл кеткен ұят байғұс,
Ұятсыздық дәуімен аударыспақ…
***
– Қоғамның жүрсең де, дос, боп ақылы,
Дәметкен сен емессің мол ақыны.
Аман бол сол сүйікті ұйығыңда,
Ғылымның бастауы бар, жоқ ақыры…
***
Ажалдың келуінен үрке ме деп,
Тіршілік білгізбейді-ау бүркемелеп.
Түскенше жер қойнына айналармыз,
Жапалақ қарға ұқсап шыр көбелек…
***
Дауасыз дертке жоқ боп дәуір емі,
Қайғырып қимастықтан ауылы, елі,
Әлсіреп жатқан достың әрең айтқан
әзілін есту қандай ауыр еді?!.
***
Не пайда, не зиян бар бұдан маған:
бүгінде көп нәрсеге күмәнданам…
Ал күмән туды-ау тұман төңіректен,
Адаспай қалай жүрмек тұманда адам?
***
– Аяр сөзге көзі ашық жүрмес шыдап,
Бола алмайды ол маған да білмес сұрақ.
Аярлықты жұмсаған залымдықты,
Танып алмақ бар болса кімде ес, шырақ!
***
– Сен кеңірек ойларсың, мен кемірек…
Болды емес пе жүрмесе елде мінеп.
Тек ел етек жабуын көздесем мен,
Тек төбені көздеу ғой – сенде тілек!
***
Деместен қызығынан құр қалармын,
Әйтеуір О дүниеге бір барармын.
Кетерде жылауы емес қимастардың,
Қиқуын естісем-ау тырналардың!
***
Ақырып келіп, аймалап, толқын жағаны,
Көпірген көңлі көншіп бір тыным табады.
Алтындай құмда алтындай бикеш түндегі
ләззатты еске ап, құмменен тәнін жабады…
***
Жетім бала… Не күтпек жетімді алдан?..
Көңіл жарым, жоқшылық, кетілді арман…
Бірақ өмір көбін-ақ қайсар қылған,
Шыңғыс хан да жасынан жетім қалған.
***
Өз жағына тарта берген көрпені,
Қаншаларды қиянатпен өртеді!
Қиянаттың туатыны – дұшпандық,
Дұшпандықтың қан төгіс қой ертеңі.
***
– Деместен «Қартайғанда ел не дейді?»,
Қарашы: қалай, қайда өрмелейді?!
– «Молам да өлсем биік болсын!» дейді,
Биліктің дәмін татқан ергежейлі.
***
– Айтсаң айт той дейтұғын жарықтықты,
Ас-суға жұрттың бәрін қарық қыпты!..
– Кей пысық ел тойынан ақша айырып,
«Сарқыт» деп алдын ала алып тықты…
Жан ба едім мекен еткен айдаланы,
Құдай-ау, көрген қызық қайда бәрі?!
– Осы шақ, осыншама осалмысың?..
Неге өмір өткен шаққа айналады?..
***
Фәнидегі аяқтап сапарларын,
Кетіп жатыр біртіндеп қатарларым…
Қимастықпен қиналсам медет көрем,
Бақида да бас қосар жаһан барын…
***
– Достарым-ау!.. Көбіңе жалғыз сұрақ:
Неге ерте кеттіңдер? Ал біз шыдап,
жүре тұрсын дестің бе бұл фәниде?..
Жүрмін… бірақ жан жылап жалғызсырап…
***
Қозыбасы, Аңырақай – қатар аймақ,
Жер емес бұл өткен тек атан айдап…
Орда орнап, жау қирап қалған кезге,
Әттең, неге болды екен аты-ақ айғақ?!
***
Жаңғырған жалғыз ұран: «Қыр тағы да!»
Шапшыған қан айналған бұрқағына,
Майданға кірген жүйткіп тайсалмастан,
Қайсысы ер: сарбаз ба, әлде тұлпары ма?
***
– Жәнібек хан менен хан Керейлерім,
Тәуелсіздік – сенің де мерейлерің.
Ол болмаса «Орыстың патшасы озық,
Қазақ ханы – кертартпа» демей ме едім…
***
Кетпесе де сенімен ғасыр байып,
Кетер кезді жақын ғып жас ұлғайып
қалғандығы жасытса, қатайтады
болғандығы, о, қанша асыл ғайып…
***
Білмей қойдым мынаның еш амалын:
маған тағдыр жапсырып, «дос» арамын
қастық жасап өтіпті… Енді қайтіп
кеше аламын немесе өш аламын?..
***
– Даң-дұң… айғай… сахнаның жарқылдары…
Осыны да дейміз бе ел ән тыңдады?!.
– Бұлбұл үнін білмеп пе ең өшіргенін,
Қарғалардың қаптаған қаңқылдары?
***
Қар жауып тұр. Қылаусыз аппақ рең.
Көкшіл емес, көктен кеп жатқанымен.
Неге аппақ? Ақ ниет керек дей ме,
Адамзатқа бәрін де тапқанымен?
***
Жасым келіп сезгенмен күз лебін де,
Жан анамның іздерін іздедім де,
Бар тапқаным – қалыпты мейірімі,
Құрдастары анамның, жүздеріңде!
***
– Жарқыным, жан болсаң да жолықпаған,
Көзіңде бір сыр тұр-ау… Оны ұқты ағаң.
Бірден-ақ бір сырласың боп кетер ем,
Жастан ба… жасқаншақтау болып барам…
***
– Не мінез жоқ, не сөз жоқ елді үйірген,
Соған дауыс бер дейді енді үйіңмен!..
– Қалбалақтап қанатын қанша қақсын,
Ұша алмайды бәрібір желдиірмен.
***
– Мен білсем, еш қиянат етпеу үшін,
Өкпе-наз жауыздыққа жетпеу үшін,
Жүректе жату керек бір жылы мұң…
Сонда оның тас жүрек боп кетпеуі шын.
***
Ол шығарар адамдық төріне де,
Ол болмаса адамың – өлі дене.
Ол – махаббат, лаулаған қып-қызыл от!
От – құдірет екіге бөліне ме?!
***
– Сенің басың деуші едік бас-ау дана,
Ұқсайтынсың момынға, асауға да.
Бәрі келді қолыңнан. Тек келмеді-ау,
Жауыздыққа жауыздық жасау ғана.
***
– Білместен ол досымыз шаршағанды,
Меңгерді ғылымдағы барша амалды!
– Дұрыс қой көп білгені… Ал жақсысы –
білмеуі: күн, ай, жылы қанша қалды?
***
– Мынау өңір көз болса шола алатын,
керемет қой! Ал онсыз… томаға тым…
Көлін, өрін, тау, құмын суреттесе-ау,
Бір ай жүріп Қуандық Шолақ ақын!
***
– Қумадық, дос, көп қызықты бір күндік,
Ұялдық па?.. Әйтеуір біз іркілдік.
Енді солар сағынтып жүр… Қууға
берілмейді-ау, берілмейді мүмкіндік!
***
– Ғашықтық отына орап бөлегенде,
Ұқсаймын Мәжнүн, Қозы, Төлегенге!..
– Махаббат! От бөлінбес замандарға,
Өртелген баяғы өткен бабаңдар да!
***
– Өлеңін… құмға сіңген су сияқты…
– О-о-һо!.. Дерсің мүмкін: «бу сияқты»?!
– Жоқ. Мөлдір судай болып көрінді елге,
Жатқан соң сіңіп кетіп көңілдерге…
***
Жүруші едім Құдайдың күні көп деп,
Пысықсуым сыры не бүгін ептеп?..
Ой шошытты! – Себеп сол: «Бұл ісімді
мен кеткен соң кімім бар біліп етпек?!»
Тараз қаласы.
Comments are closed.