Таразилер тағылымы

Шартарапқа танылған  тұлғалар

Шартарапқа танылған тұлғалар

Ортағасырда еліміздің оңтүстік өңірінен жарты әлемге танымал ойшылдар, ғалымдар мен ғұламалар қанат қақты. Оның ішінде Тараз қаласы мен оның маңайындағы Жікіл, Шелжі, Баласағұн, Аспара, Құлан, Түймекент қалашықтарында да қайраткерлердің бір топ шоғыры қалыптасты. Бұл жайында деректер сол кезеңдегі т...

Баласағұн ойшылдары

Баласағұн ойшылдары

Қазіргі таңда Баласағұн қаласы десе, шаһардың Шу өзенінің маңында орналасқандығын ғана білеміз. Отандық тарихшылар сан ғасырлар бойы қарахандықтар мен моңғолдардың Жетісу аймағында басты қалаларының бірі болған мекенді осы аймақтағы Ақтөбе қалашығымен байланыстырады. Ал, өзге зеттеушілер қырғыз жері...

Пайғамбар мешітін басқарған ғұлама

Пайғамбар мешітін басқарған ғұлама

Кеңес дәуірінде атеистік идеология қыспағынан қаншама дін қайраткерлері өзге елдерге қоныс аударуға мәжбүр болды. Бұл қатарда Тараз қаласынан қанат қағып, жат жерде ислами ілімді дамытқандардың қатары көп еді. Солардың бірі – қырғыз, өзбек, ауған елдерінде ұстаздық етіп, Мекке жерінде мешіт имамы бо...

Атажұрттың азаттығын жыр еткен

Атажұрттың азаттығын жыр еткен

Тараздан түлеп ұшқан тарланбоздардың бірі – Насрулла ат-Тарази. Ол кеңестік қуғын-сүргін салдарынан әуелі Ауғанстанға тұрақтап, кейіннен Каирге қоныс аударған Мүбашшир ат-Таразидің ұлы екендігін бұған дейін де газет бетінде жариялаған едік. Насрулла да өз әкесіндей елінің азаттық жолын аңсап өткен а...

Шелжіден шыққан ойшылдар

Шелжіден шыққан ойшылдар

Жамбыл жерінің жақұт мекендерінің қатарында тарихи маңызға ие Шелжі шаһары да бар. Тарихшылар Шелжіде алтын мен күміс кеніші болғандығын, бағалы заттардан білезіктер мен шолпылар, сырғалар жасалғандығын айтады. Кен орны болған соң әрине, қалалар мен қорғандар болатыны анық. Орта азиялық тарихшы Әбу...

Түркістан тәуелсіздігін ту еткен күрескер

Түркістан тәуелсіздігін ту еткен күрескер

Киелі Әулиеата жері ғұламалар мен ойшылдардан бөлек, талай қайраткерлерді қанат қақтырды. Олар парасат пен танымның темірқазығы – туған жерінен түлеп ұшып, өркениет пен руханияттың ордасы саналған түрлі ортағасырлық шаһарларда қызмет етті. Соның бірі – кеңестік биліктің кесапатынан сақтанып, Ауған д...

Каирде медресе басқарған кемеңгер

Каирде медресе басқарған кемеңгер

Тараздың ел тарихы мен мәдени, ғылыми рухани өміріндегі алар орны бөлек. Өйткені, осында ең алғаш қарахандықтар тұсында Ислам мемлекеттік дін болып жарияланып, алғашқы мешіттердің бірі де осы шаһарда IX ғасырда бой көтерді. Ал, Тараздан шыққан алғашқы Ислам дінінің көрнекті өкілдерінің бірі – Һибату...

Шайыр һәм ғұлама

Шайыр һәм ғұлама

Екі мың жылдық тарихымен еліміздің рухани-мәдени өмірінде айшықты орын алатын Тараз қаласы қазақ жеріндегі алғашқы Ислам діні орныққан мекен болып саналады. Сондықтан да мұнда ортағасырлық ілім мен білім, сауда- саттық жоғары деңгейде дамып, Орта Азия өркениетіне елеулі үлес қосты. Ұлы Жібек жолы та...