Облыста төтенше жағдайлар департаменті бөлімшелерімен 218 шығу жүзеге асырылды. Нәтижесінде, 10 адам оның ішінде 5 бала басқа орынға көшірілді, 3 бала құтқарылды. Апта ішінде «Қазгидромет» мекемесінің облыстық филиалынан 3 дауылды ескерту келіп түскен. Облыс тұрғындарын хабардар ету үшін ұялы байланыс операторларына 5 СМС-хабарлама жіберілген. «101» және «112» желісіне жалпы 8170 қоңырау түскен. Оның ішінде жедел сипаттағы – 597, жедел сипаттағы емес – 7573. Өткен аптада 12049 қоңырау түсіпті.

АНТЫНА АДАЛ АЗАМАТ

Облыс гарнизоны Тараз қаласы № 1 мамандандырылған өрт сөндіру бөлімінде бөлімше командирі, азаматтық қорғау аға прапорщигі Бекмұрат Мырзабекұлын зейнеткерлікке шығарып салу іс-шарасы өтті. Бекмұрат Сурабалдиев өмірінің 30 жылдан астам уақытын өртке қарсы қызметке арнап, өртті және түрлі сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде көптеген адамдардың өмірін құтқарған жан. Сонымен қатар ол нағыз өрт сөндірушілердің бір емес, бірнеше буынын дайындады. Қызмет еткен жылдары өзінің ерлігі мен батылдығын және кәсіби шеберлігін бірнеше рет көрсетіп, көптеген марапаттарға ие болған.

Бекмұрат Сұрабалдиев 1971 жылы 27 маусымда облысымыздың Свердлов ауданы (қазіргі Байзақ), Ленинск ауылында дүниеге келген. Өртке қарсы қызмет органдарында 1992 жылдан бері қызмет атқарып келеді. I, II және III «Өртке қарсы қызмет органдарындағы мінсіз қызметі үшін», I, II және III «Құтқарушы» мерекелік төсбелгілерімен марапатталған. Енді батырдың қайталанбас ерліктеріне тоқталайық. 2000 жылдың қазан айы болатын. Орталық байланыс пунктіне «Жансая» шағынауданындағы үйдің бесінші қабатынан өрт шыққандығы туралы хабар түседі. Хабар алысымен жолға шыққан бөлімше командирі Б.Сұрабалдиев оқиға орнына жеткен кезде 5-қабаттағы терезеден қара түтіннің будақтап жатқанын көреді. Қарап тұруға уақыт жоқ, қасына Азамат Отарбаевты ертіп, жоғарыға көтеріледі.

– Есігі ағаш болғандықтан бұзып аштық. Көк қара түтіннен ештеңе көрінбейді. Үйдің ішіне зер сала қарай жүріп, төсек астына тығылған бір баланы, шифонердің ішінен 5 жасар бір баланы алып шықтым. Әбден түтіннен тұншығып талып қалған екен. Сыртқа алып шығып алғашқы медициналық көмек көрсеттім. Бір бала тілін жұтып, соның амандығы үшін жанымызды салдық. Тез арада жедел жәрдем көлігі келіп, оларды ауруханаға алып кетті. Артынша өртті сөндіріп, басқа қабатқа өтіп кетпеуін қадағаладық. Кейін өрттің себебін анықтасақ, балалар сіріңкемен ойнаған екен. Ал ата-анасы сырттарынан құлыптап жұмысқа кетіпті. Жалпы, жұмыс барысында естен кетпес оқиғалар көп болды. 1993 жылдың жаз айы еді. Қаламыздағы Западная көшесіндегі бір үйден өрт шықты. Ол кезде небәрі 23 жастамын. Қарасам, 60-қа жуық газ баллоны бар екен. Бір газ баллоны жарылып, басқаларының да жарылу қаупі төнген болатын. Айналама барлап қарасам шынжырға байланған ит те өліп жатыр. Газ баллоны деген оңай емес. Екі сағатта әрең өшіріп біттік. Өрттің себебін анықтасақ, үй иесі газ таситын көліктің жүргізушісі қызметін атқарады екен. Газдың қалдықтарын үйдің алдындағы қолдан жасалған резервуарға жинап, келген тұрғындарға сол резервуардан газ баллондарын толтырып береді екен. Толтыру кезінде құрылғыдан ұшқын шығып, соңы үлкен өртке ұласыпты. Осы салада отыз жылға жуық адал еңбек еттім. Енді бейнеттің зейнетін көретін уақыт жетті, – дейді Бекмұрат Мырзабекұлы өткен шақты еске алып.

Батырды өрт сөндірушілердің дәстүрі бойынша өрт сөндіру оқпанымен су шашып, соңғы жауынгерлік шақыртуға шығарып салды.

БАСТЫ МАҚСАТ – БАЛАЛАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ

Қаладағы су айдындарындағы қауіпсіздік бойынша профилактикалық жұмыстар жалғасуда. Облыстық ТЖД қызметкерлерімен «Болашақ» лагерінде су айдындарындағы қауіпсіздік шараларын сақтау бойынша нұсқаулық-дәріс жүргізілді. Дәріс барысында қызметкерлер су айдындарындағы мінезқұлық және шомылу кезіндегі қауіпсіздік ережелерін түсіндірді. Сондай-ақ алғашқы медициналық көмек көрсету және судан өзін-өзі құтқару дағдыларына үйретті. Оқушылар тәжірибе жүзінде қолда бар құралдармен және құтқару шеңберін қолдануды үйренді.Аталған іс-шараға 300-ден астам бала тартылды.

– Су – денсаулықты нығайтуға және демалудан барынша рахат алуға көмектесетін адамның одақтасы, мейірімді досы. Бірақ, сонымен қатар ол алаңғасарлық ойға төзе алмай жоғары қауіптің көзі болуы мүмкін. Оның салдары ауыр болады. Оларды болдырмау үшін әрбір адам судағы қарапайым қауіпсіздік ережелерін білуі тиіс. Ең бірінші және басты ереже – мектепке дейінгі және бастауыш сыныптағы балалар ересектердің бақылауымен шомылуға тиіс. Балаларды бақылауды барынша күшейту, түсіндіру жұмыстарын жүргізу қажет. Үлкендердің еріп жүруінсіз жасөспірімдер арнайы бөлінген орындарда ғана шомылуы мүмкін. Ең көп қайғылы оқиғалар суға шомылуға арналмаған су айдындарында орын алады. Ата-аналар балаға судағы қауіпсіздіктің барлық ережелерін айтып қана қоймай, оған қиын жағдайда өзін-өзі ұстау дағдыларын үйретуі қажет. Жасөспірімді үрейленбеуге және өзін қалай ұстау керек, не істеу керек екенін түсінуге үйрету өте маңызды, – дейді төтенше жағдайлар департаментіне қарасты жедел құтқару жасағының басшысы Нұрлыбек Амиров.

Төтенше жағдайлар департаменті мен өрт сөндіру және авариялық құтқару жұмыстары қызметі мекемесінің қызметкерлері қала аумағындағы демалушыларға профилактикалық жұмыстарын жүргізіп, судағы қауіпсіздік ережелерін сақтау қажеттігін ескертті. Жуалы ауданы азаматтық қорғау және аудандық полиция бөлімінің қызметкерлері шомылу маусымында аудан аумағында су айдындарында күнделікті рейд жұмыстарын жүргізеді.

Тұрғындар мен демалушыларға судағы қауіпсіздік ережелерін естеріне салады. Тыйым салынған жерлерде шомылуға, тереңдігі белгісіз суға сүңгуге, қалқымалардан асып жүзуге, ішімдік ішкен күйінде суға түсуге, балаларды қараусыз қалдыруға болмайды. Осы шараларды қолдана отырып, сіз өзіңіздің және жақындарыңыздың өмірін сақтап қала аласыздар!

АПАТТЫҢ АЛДЫН АЛУДА АЛДЫҢҒЫ ШЕПТЕ

Өздеріне жүктелген міндеттерді жүзеге асырып отырған түрлі сала қызметкерлері арасында құтқарушылардың да рөлі ерекше. Өйткені күнделікті тіршілік барысында абайсызда орын алатын оқыс оқиғалардың басым бөлігі осы азаматтардың көмегімен ретке келтіріліп, зардабы жойылады. Кейде олар үлкен қауіптің, көлемді материалдық шығынның, тіпті адам өлімінің алдын алады. Төле би ауылындағы аудандық төтенше жағдайлар бөліміне қарасты №19 өрт сөндіру бөлімінде болып, мұндағы қызметтің қыр-сырымен таныстық.

Қазіргі таңда азаматтық қорғау подполковнигі Мұрат Абдыкалыков басшылық ететін бөлімшеде 19 азамат жұмыс істейді. Олар төрт адамнан күнделікті тәуліктік кезекшілікте болып, ауданда апатты жағдайды болдырмау, алдын алу мен төтенше жағдай орын ала қалған сәтте құтқару жұмыстарын жүзеге асырады. Қиын да күрделі міндеттерді іске асыру техника күшінсіз еңсерілмейтіні анық. Сол себепті бөлім үш өрт сөндіру автокөлігі, 1 өрт сөндіру автосатысымен қамтылған.

Бөлімде ұзақ жыл еңбек етіп, қызмет тәжірибесін жастармен бөлісіп жүрген аға буын өкілдері бар. Олардың қатарынан өрт сөндіру көлігін жүргізуші Сабыржан Қабылжанұлы, бөлім командирлері Юрий Петрович, Дархан Садыров, өрт сөндірушіқұтқарушы Нұрсұлтан Мақсұтовтарды атап айтуға болады. Ал олардан үлгі алып, еңбек жолын жалғап жүрген жастардан өрт сөндіру көлігінің жүргізушісі Думан Батырхан, өрт сөндіруші-құтқарушылар Ислам Кариев пен Дархан Елеген сынды мамандар да өз жұмыстарына жауапкершілікпен қарап, сенім биігінен көрініп келеді.

Айта кететін жайт, өрт сөндіру бөлімінің қызметкерлері тек өрт оқиғасы кезінде ғана қызмет көрсетумен шектелмейді. Олар өрт сөндірушіқұтқарушы болғандықтан, төтенше жағдайларға қатысты барлық жұмыстарды атқарады. Мысалы, соңғы жылдар ішінде көктем мезгілінде Көкқайнар, Жаңажол ауылдарын жаңбыр мен қар суынан тазартып, сайда орналасқан үйлердің дүние-мүлкін шығарып, су ағатын жылғалар қазып, ауыл ішінде жайылған судың далаға ағып кетуіне мүмкіндік жасады. Ал тікелей өртке қатысты айтар болсақ, жаз мезгілінде қалың қураған шөп қаптаған дала өртін сөндіруге күш салды. Сондай-ақ Төле би ауылындағы қонақ үйден шыққан өртті дер кезінде өшірсе, осы ауылдағы Шәкіров көшесіндегі көпқабатты үйдің ас бөлмесінен шыққан қызыл жалынды уақтылы ауыздықтады. Жедел әрекеттің нәтижесінде адам шығыны болмады. Бөлім қызметкерлері Шу қаласы мен аудан орталығында ғана қызмет көрсетумен шектелмейді. Қажет кезде ауылдық округтерде де өз міндеттерін жүзеге асыруға дайын.

– Жалпы, бөлімше қызметкерлері апатты жағдайларға байланысты қоңырау түскен сәттен бір минут ішінде жиналып, оқиға орнына бағыт алады. Дегенмен кейде Шоқпар, Далақайнар секілді алыс ауылдарға жол ұзақтығы салдарынан уақтылы жете алмай қалатын сәттер болады. Соған қарамастан барған жерде өз міндеттерін орындайды. Ал көлемді өрт оқиғасы бола қалған жағдайда, әсіресе үй жану кезінде Шу қаласындағы №5 өрт сөндіру бөлімін қосымша көмекке шақырамыз. Апаттың айтып келмейтіні белгілі. Сол себепті алыс ауылдарға бір жасақ шығатын болса, бір жасақ міндетті түрде аудан орталығында қалады, – дейді бөлім бастығы Мұрат Арыстанбекұлы.

Сонымен қатар осы жылы қатты жел әсерінен қорадағы шөп, үй жану оқиғасы кезінде көршілес Мойынқұм ауданынан да көмек жасағын шақыртқан көрінеді. Жауапты мамандардың мәлімдеуінше, жалпы төтенше жағдайлар бөлімі облыстық төтенше жағдайлар департаментіне қарайтындықтан, ауданымыздың көршілес аудандарға жақын ауылдарында апатты жағдай орын ала қалса, сол аудандардан арнайы жасақ шақыртылады. Мысалы, Балуан Шолақ ауылына Мойынқұм ауданынан, Тасөткел ауылдық округіне Меркі ауданынан келіп жатады. Бір қарағанда қарапайым көрінгенімен, аса жауапты жұмысты қолға алған сала қызметкерлері зейнеткерлікке де ерте жастан шығады. Бұл – төтенше жағдайлар саласында еңбек етіп жүрген жандардың жұмысының жеңіл еместігін аңғартады.

Эльмира БАЙНАЗАРОВА