Нақты экономиканы несиелендіруді кеңейту және халықты несиелеуді төмендету – Мемлекет басшысының тұрақты бақылауындағы мәселелер. Бүгін Үкіметтің кеңейтілген отырысында ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев осы бағытта қандай жұмыс атқарылғанын және тағы не істеу керектігін айтты. Мемлекет басшысының айтуынша, бизнеске қол жетімді қаржыландыру қажет. Президент оның тапсырмасы бойынша осы сектордағы жүйелік проблемаларды шешуге бағытталған шұғыл шешімдер пакеті әзірленгенін еске салды.

«Атап айтқанда, БЖЗҚ салымшыларының өз зейнетақы жинақтарының 50%-на дейін жеке меншік басқаруға беру құқықтары кеңейтілетін болады. Бұл бизнесті несиелеуге қажетті «ұзақ ақшаны» жасайды. Агроөнеркәсіп кешенін несиелендіруді ұлғайту мақсатында астық қолхаттары институты толығымен цифрландырылып, қайта іске қосылады. Олар агроөнеркәсіп кешені кәсіпорындарының сенімді кепіліне айналады», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Бұл жер қойнауын пайдалану құқығына да қатысты, бұл экономиканың осы секторын неғұрлым белсенді кредиттеуге мүмкіндік береді.

«Сонымен қатар Үкімет пен қаржылық реттеушілерге «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы шеңберінде сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялау мерзімін 7 жылға дейін ұлғайту мүмкіндігін қарастыру орынды деп санаймын. Әрине, бұл экономиканың басым салаларына ғана әсер етуі тиіс», – деді Президент.

Мемлекет басшысының айтуынша, субсидиялар мөлшерлемелерін саралауға бірдей қарау керек. Сондай-ақ Ұлттық банктің ноталары бойынша банктердің кірістеріне салық салу да қайта қаралады. Бұл оларға экономикаға тікелей әсер етпейтін жоғары кірісті қаржы құралдарына емес, нақты бизнес-жобаларды несиелендіруге инвестициялауға қажетті ынталандыру береді. Сонымен қатар тұтынушылық несиелендірудің шамадан тыс «дәрежесін азайту» қажет.

«Бүгінде проблемалық несиелердің көлемі жарты триллион теңгеге жетті. Миллионнан астам адам енді өз міндеттемелерін төлей алмайды. Олардың көпшілігі шарасыздық шегіне жетіп, ескісін өтеу үшін жаңа несие алуға мәжбүр. Сондықтан 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап «Жеке тұлғаларды оңалту және банкроттық туралы» заң күшіне енуі керек», – деп атап өтті Қасым-Жомарт Тоқаев.

Президенттің айтуынша, кепілсіз онлайн микрокредитті де қатаң реттеу қажет.

«Кейбір елдерде оған толығымен тыйым салынған. Бұл тәжірибені зерттеу керек. 90 күннен астам мерзімі өткен қарыз алушыларды жаңа міндеттемелерді қабылдаудан «қорғау» тетігін ойластыру қажет. Жақын арада тиісті Жарлыққа қол қоямын», – деді Мемлекет басшысы.