Облыс әкімдігі энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Ғалым Исақовтың айтуынша, алғашында облыста жаңартылатын энергия көздерін игеретін жалпы қуаты 2 мегаватты құрайтын 2 жел электр стансасы пайдалануға берілді. Ал 2015 жылы оның қатары 9 нысанға жетіп, 114 мегаватты құрайтын жаңа күн, су және жел электр стансалары іске қосылды. 2021 жылы қуат өндіру 387,8 мегаватты құрап 17 нысанға, ал 2024 жылы 571,3 мегаватқа жетіп, барлығы 22 нысанды құрады.

– Ендігі кезекте, алдағы 2028- 2029 жылға қарай облысымызда жаңартылатын энергия көздерінің саны 2,5 гигаватт қуатымен 24 нысанға дейін жеткізілетін болады. Жалпы алғанда, белгіленген барлық жобаларды іске асыру экологияға зиян келтірмей, өңірді сапалы электрмен жабдықтауға және облысты «жасыл энергиямен» қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, – дейді ол.

Биыл өңірімізде өндірілетін «Жасыл экономиканың» көлемі 511,3 мегаватқа жетіп отыр. Оның 24,4 мегаваты алты су электр, 275,65 мегаваты он жел электр, 271,25 мегаваты алты күн электр стансаларына тиесілі. Бұл ретте Жамбыл облысы жаңартылатын энергия көздерін пайдалану жағынан алдыңғы қатарлардың бірінде.

– Жасыратыны жоқ, бүгінде елімізде баламалы табиғат көздерінен қуат алу мәселесі әлі де болса толық шешімін таппаған. Ал әлем дамудың жаңа, экологиялық тұрғыдан қауіпсіз жолдарын қажетсінеді. Міне, сондықтан да Қазақстан «Жасыл экономикаға» бет бұрды. Ал бұл еліміздің географиялық орналасу жағдайын, жел және күн энергиясын пайдалану мүмкіндігін, сондай-ақ мұнай және газ ресурстарының энергетикалық әлеуетін ескерсек, жалпы қажеттіліктің орнын толтыру үшін де тамаша мүмкіндік. Жалпы еліміздің сағатына 1 триллион киловатт энергия өндіруге мүмкіндігі бар. Бұған елордадағы ЭКСПО-2017 көрме қалашығы толықтай баламалы энергия көздері арқылы жұмыс істеуге көшкенін және қосыңыз. Мұны көріп-біліп отырған сарапшы мамандар еліміздің мүмкіндіктері мен артықшылықтарын толық мойындауда. Сондықтан болар, аймағымызда табиғат байлығын игеруге қызығушылық танытқан шетелдік инвесторлар қатары да артып келеді. Бүгінде Франция, Қытай мен Ресей инвесторлары Мойынқұм, Шу, Сарысу, Талас пен Жамбыл аудандарында жұмыс істеуде, – дейді басқарма басшысы.

Жалпы елімізде 3032,12 мегаватты құрайтын 153 жаңартылатын энергия көздерін игеретін нысан жұмыс істеуде. Бұл ретте Жамбыл облысы жаңартылатын энергия көздерін пайдалану жағынан алдыңғы қатарда. Қарап отырсақ, соңғы 3 жылдың ішінде аймақта шетелдік инвесторлардың күшімен бірқатар ірі және кіші қуаттағы жобалар іске асырылды. Атап айтқанда, 2021 жылы өңірдегі ірі жобалардың бірі – құны 49 миллиард теңге құрайтын жалпы қуаты 100 мегаваттық «Жаңатас жел электр станциясы» пайдалануға берілді. Сондай-ақ қуаты 9,2 мегаватты құрайтын «Тасөткел» су қоймасындағы су электр стансасының 2-ші кезеңі іске қосылды. Ал 2022 жылы Жамбыл ауданындағы қуаты 50 мегаватты құрайтын «AEC ASA» (Айшуақ) күн электр станциясы және Талас ауданында жалпы қуаты 13,5 мегаватты құрайтын «Шенгелді», «Шенгелді-2» және «Новатэкс ЖЭС» үш жел электр станциясы (әрқайсысының қуаты 4,5 МВт) жобасы пайдалануға берілді.

Бұдан бөлек, Сарысу ауданында жалпы қуаты 100 мегаватты құрайтын «Шоқпар ЖЭС» электр станциясының жобасы жүзеге асырылды. Аталған жоба аясында 22 жел турбинасы орнатылды. Ол жобаны қытайлық инвесторлар жүзеге асырды.

Алдағы жылдары ауқымды үш ірі жобаны жүзеге асыру көзделген. Атап айтсақ, оның бірі – Мойынқұм ауданында «Total Eren» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі жүзеге асыратын жалпы қуаты 1 гегавайтты құрайтын жел электр стансасы. Екіншісі, Сарысу және Талас ауданында «Masdar» (БАӘ) компаниясы тарапынан қуаты 500 мегаватты құрайтын жел электр ст анс асы. Үшіншісі, Сарысу ауданында «China Power International Holding Limited» компаниясы тарапынан қуаты 500 мегаватты жел электр стансасы.

Облыста бекітілген даму жоспарына сәйкес, 2028 жылға қарай жаңартылатын энергия көздерінің санын 2,5 гигаватт қуатымен 25 нысанға дейін жеткізу көзделген. Жалпы алғанда, белгіленген барлық жобаларды іске асыру экологияға зиян келтірмей, өңірді сапалы электрмен жабдықтауға және облысты «жасыл энергиямен» қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Марат Құлибаев