Адам папиллома вирусы (АПВ) – вирустардың 200-ден астам түрінен тұратын топ. Олардың кейбіреулері жоғары онкогендік қауіп түрлеріне жатады және әртүрлі органдардың қатерлі ісігіне әкелуі мүмкін. Қазақстан Республикасының Ұлттық егу күнтізбесіне сәйкес, АПВ-ға қарсы вакцина ата-анасынан немесе қамқоршыларынан хабардар етілген келісімді алғаннан кейін ғана 11 жастағы қыздарға егіледі.

Вакцинацияның толық курсы – алты айлық аралықпен екі доза. Сондай-ақ 11 жасында жоспарлы вакцинацияны өткізіп алған 12-13 жастағы қыздарға екпе егуге болады. АПВ жұқтырған адамнан зақымдалған терімен, шырышты қабаттарымен немесе дене сұйықтықтарымен тікелей байланыс арқылы беріледі. Статистикаға сәйкес, 10 адамның 8-і өмір бойына АПВ жұқтырған болып келеді.

АПВ әкелетін ең көп таралған ауру – жатыр мойны обыры. АПВ тудыруы мүмкін басқа да аурулар – тік ішектің, қынаптың, вульваның, жыныс мүшесінің қатерлі ісігі. Соңғы онжылдықта бас және мойын қатерлі ісігінің сондай-ақ АПВ салдарынан анус қатерлі ісігінің жоғарылауы байқалды.

Қазақстанда қолданылатын АПВ вакцинасы 4 түрден қорғайды – 6, 11, 16, 18. Вакцинаның атауы Гардасил, өндіруші: Мерк Шарп және Доум Корп. (АҚШ). Тиімділігі бойынша: Екпе жатыр мойны обырының қаупін 70-90 пайыз, тік ішек қатерлі ісігінің қаупін 77 пайыз және ерлер мен әйелдерде жыныс мүшелерінің қатерлі ісігінің даму қаупін шамамен 96-99 пайыз төмендетеді. Ең тиімді қорғаныс – вакцинация. Вакцинадан қорғануға болатын жалғыз қатерлі ісік – жатыр мойны обыры.