«Газет – халықтың көзі, құлағы һәм тілі. Адамға көз, құлақ, тіл қандай керек болса, халыққа газет сондай керек»
Ахмет Байтұрсынов

«Дүрбелеңге негіз жоқ»

«Дүрбелеңге негіз жоқ»
Ашық дереккөз
Еліміздің Төтенше жағдайлар министрлігі өткен аптада тұрғындарға осылай деп үндеу тастады. Себебі соңғы күндері қазақстандық бұқаралық ақпарат құралдарында, әлеуметтік желілерде, блогтарда және мессенджерлерде қытай ғалымдары «болжаған» жойқын жер сілкінісі туралы ақпарат белсенді түрде таратылуда. ТЖМ Сейсмологиялық байқау және зерттеу ұлттық ғылыми орталығы бұл мәлімдемелердің артында не тұрғанын түсіндірді.

Біріншіден, Пекин жер сілкінісі агенттігінің Чжу Хунбин бастаған ғалымдар тобы Қытайдың кейбір өңірлерінде әр 30-40 жылда бір рет магнитудасы 8-ден жоғары күшті жер сілкіністері болатын цикл туралы болжам жасаған. Осының негізінде цикл қазір басталып жатқан шығар деген болжам айтылуда.

Екіншіден, зерттеу тек Қытайдың аумақтарына – Лонгменьшань жарылым аймағында орналасқан Сычуань және Юньнань провинцияларына, сондай-ақ Шығыс Гималайға қатысты. Бұл өңірлер Қазақстаннан мыңдаған шақырым жерде орналасқан және мүлдем басқа сейсмикалық белдеуге жатады.

Бұл зерттеу біздің еліміздің аумағымен ешқандай байланысы жоқ. Енді таралған жорамалдарға келер болсақ, бірінші жорамал – «Қытай ғалымдары магнитудасы 8 балдан асатын жер сілкінісін болжайды».

Бұл мәлімдеме дұрыс емес. Зерттеу ғылыми-гипотетикалық болып табылады, нақты болжам емес. Ғалымдар белгілі бір жер сілкінісін болжамайды – олар бір геологиялық жарылым шеңберіндегі оқиғалардың циклдік сипатын талдайды. Кері ойды растайтын тақырыптар сенімсіз және адамды жаңылыстырады.

Екінші жорамал – «Қытайдағы жойқын жер сілкінісі Қазақстанға әсер ететіні сөзсіз». Бұл да дұрыс емес. Тіпті ең күшті жер сілкінісі де Қазақстанға әсер етуі мүмкін болатындай, зерттеуде көрсетілген өңірлер біздің аумағымыздан тым алыс орналасқан.

Қорытындылай айтқанда, Қазақстанның Сейсмологиялық байқау және зерттеу ұлттық ғылыми орталығы азаматтарды сабыр сақтап, дүрбелеңге түспеуге және бұқаралық ақпарат құралдарында, әсіресе әлеуметтік желілерде таратылатын жарияланымдарға сыни көзқараспен қарауға шақырады.

 

Жүрсінгүл ЖАҚЫП

Ұқсас жаңалықтар