– Жалпы, мамандық таңдауда толғанбайтын бала жоқ. Дегенмен, 9 және 11-сынып бұл оқушының болашақ мамандығын шешетін кезі. Оқушыларды кәсіпорынның қызметімен таныстырып, оларға мұнда өндіретін өнімдер туралы, химия өндірісінің облыс және бүкіл Қазақстан экономикасы үшін қаншалықты маңызды екені түсіндірілді. Жергілікті кәсіпорындар мен бизнес өкілдерінің қолдауымен өтетін мұндай шараларды барынша жиі өткізу қажет, – дейді Тараз қалалық білім бөлімінің әдіскері Зәуре Елжанова.

Оқушыларды компанияның персоналды оқыту және дамыту жөніндегі бас маманы Серік Хұсайынов қарсы алып, өңірдегі ең ірі химиялық зауыттың құрылу тарихы мен қызметі туралы айтып берді. Мектеп оқушылары ЖЖФЗ 1978 жылы құрылғанын және онда сары фосфор мен құрамында фосфор бар өнімдер өндірілетінін танып білді. Бүгінде мұнда 2,2 мыңға жуық адам еңбек етеді. Зауыт мамандары өндіретін өнімдер – АКМ-312 агломерат, сары фосфор, техникалық термиялық ортофосфор қышқылы, техникалық натрий триполифосфаты, техникалық натрий гексаметофосфаты, түйіршіктелген термиялық фосфор шлактары, феррофосфорты техникалық грифосфорат қышқыл, тағамдық натрий триполифосфаты болып табылатын өнім тек Қазақстанда ғана емес, жақын және алыс шетелдерде де сұранысқа ие.

ЖЖФЗ әлемдік тәжірибеде алғаш рет фосфат шикізатының агломерацияланған ұсақтарынан сары фосфор алу технологиясы енгізіліп, баяу гидратацияланатын натрий үшполифосфаты өндірісі игерілді. Сары фосфорды пешке жібергенде балқытылған өнімдер түзіледі, олардан түйіршіктелген шлак пен феррофосфор алынады. ЖЖФЗ өнімдерінің негізгі бөлігі ТМД елдеріндегі тұтынушыларға, Польша, Чехия, Словакия, Венгрия, Румыния, Германия елдеріне экспортталады. Жалпы, жаһандық сары фосфор нарығында NDFZ Bayer, Clariant және Akzo Nobel (Германия), сондай-ақ Alwernia (Польша) сынды компаниялар жетекші өндіруші, жеткізуші болып табылады. Сондай-ақ, Натрий үшполифосфаты нарығында NDFZ Henkel өнеркәсіптік кәсіпорындарына, Procter & Gamble трансұлттық корпорациясына, ресейлік «Новомосковскбытхим» компаниясына және Түркиядағы зауыттарға жетекші жеткізуші болып табылады. Сонымен қатар, NDFZ Ресей, Украина, Беларусь және Молдовадан келген синтетикалық жуғыш заттарды өндірушілерге натрий триполифосфатын жеткізеді.

NDFZ компаниясының өндірістік құрылымы көптеген құрамдас бөліктерден тұрады. Бұл ұсақтау және кептіру цехтары, агломерат, сары фосфор, термиялық фосфор қышқылы, натрий үшполифосфаты; азот-оттегі-компрессорлық, технологиялық жабдықтар мен желдету жүйелерін орталықтандырылған жөндеу, жөндеу-механикалық, жөндеу-құрылыс, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика құралдары, байланыс, сумен жабдықтау және талдау бөлімдері; автомобиль көлігі, тұрмыстық, техникалық бақылау және тағы басқалар. Сондай-ақ, кәсіпорында өндірістік қазандық, жылу және газ желілері бар.

Ондағы жұмысшыларға қызмет көрсетілетін арнайы емхана үнемі өндірістік уланулар, жарақаттар, аурулар кезіндегі алғашқы медициналық көмек, жұмысшыларды ауысым алдындағы медициналық тексеру, тіс ауруларының алдын алу, анықтау және емдеу, физиотерапевттің нұсқауы бойынша физиотерапиялық процедураларды тұрақты жүргізіп отырады. Жоғарыда айтылғандай, зауыттың әрбір қызметкері өз міндетін нақты жауапкершілікпен атқарып келеді.

ЖЖФЗ көптеген марапаттарға ие. Атап айтсақ, кәсіпорын «Еуропалық арка» – Испания өнеркәсіпшілері мен кәсіпкерлері қауымдастығының жүлдесі, «Гауһар жұлдыз» – Мексика, Алтын глобус – Копенгаген, Дания «Химия-2009» 15-ші халықаралық көрмесі аясындағы «Пластика өнеркәсібі» 10-шы Халықаралық мамандандырылған көрмесінде натрий триполифосфатының сапасы үшін алтын медаль, «Химия-2009» 15-ші халықаралық көрмесі аясындағы «Пластика өнеркәсібі» 10-шы Халықаралық мамандандырылған көрмесінде термиялық ортофосфор қышқылының сапасы үшін қола медаль алған.

Экскурсия барысында оқушылар зауыт жұмысымен жақынырақ танысып, көптеген ақпараттар алды.

Марат ҚҰЛИБАЕВ