«Көк куәліктің» қандай көмегі бар?
Ана болу – үлкен ерлік, ал көпбалалы ана атану – нағыз ерліктің ерен үлгісі. Баланы әр ана өзі үшін дүниеге әкеледі. Десе де демографияға үлес қосып отырған алтын құрсақты аналарымыздың әлеуметтік жағдайы қандай? Олардың көпбалалы ана екенін дәлелдейтін «көк куәлігінің» көмегі бар ма? Біз осы сұрақтарға жауап іздеп көрген едік.
Жалпы, көпбалалы ана дегеніміз кім? Заң бойынша Қазақстанда бірге тұратын төрт және одан да көп кәмелетке толмаған немесе күндізгі бөлімде оқитын 23 жасқа дейінгі студент балалары бар отбасылар көпбалалы болып саналады. Алты баласы бар аналар «Күміс алқа», ал 7, не одан да көп баласы бар аналар «Алтын алқамен» марапатталады. Бүгінде облысымызда 43 мыңнан астам көпбалалы ана болса, олардың 5 мыңға жуығы «Алтын алқа», 12 мыңға жуығы «Күміс алқа» иегері екен.
Сонымен негізгі тақырыбымызға оралсақ. «Көк куәліктің» беретін бірінші мүмкіндігі – көпбалалы отбасы ретінде 2 пайыздық мөлшерлемемен баспаналы болу. Тараз қаласы әкімдігі жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің басшысы Гаухар Олжабаеваның айтуынша, көпбалалы, аз қамтылған, толық емес отбасылар және І, ІІ топ мүгедектері «Бақытты отбасы» әлеуметтік бағдарламасы бойынша несие рәсімдей алады.
Осы орайда «Отбасы банкі» акционерлік қоғамының облыстық филиалына хабарласып, көпбалалы аналарға қандай жеңілдіктер қарастырылғанын сұрап білдік.
Маман айтып өткендей, шынында да еліміздің әр өңірінде «көк куәліктің» көмегі әртүрлі екен. Мәселен, Астана қаласында «көк куәлігі» бар аналар қоғамдық көлікте тегін жүреді. Сондайақ тіс жөндету және басқа да емнің кез келген түріне 50-70 пайыз жеңілдік қарастырылған. «Экспо» көрмесіне, түрлі демалыс орталықтарына да жеңілдікпен кіре аласыз. Айрықша атап өтер жайт, еліміздің кез келген өңірінен елордаға барған көпбалалы ана аталған жеңілдіктерді пайдалана алады.
«Көк куәліктің» екінші мүмкіндігі – аз қамтылған отбасылар үшін атаулы әлеуметтік көмек берілуінде. Әрине, атаулы әлеуметтік көмекті жағдайы төмен отбасылар ғана ала алады. Баршаға бірдей емес. Дегенмен аты айтып тұрғандай аз қамтылған отбасының балаларына аталмыш куәлік орта мектептерде көпбалалы отбасылардан шыққан 1-4-сынып оқушыларына тегін ыстық тамақ, мектеп формасын беруге жарамды.
Астана қаласында бірнеше жыл тұрған журналист Гүлжан Рахманның да тақырыпқа байланысты өз айтары бар. Әріптесіміз Гүлжан 6 баланың анасы. Айтуынша, «Күміс алқа», «Алтын алқа» иелеріне алтыншы немесе жетінші сәбиі бір жасқа толғанда ғана беріледі екен.
Әр бала – индивид. Ол мемлекет үшін адам капиталы. Ана баласын өмірге әкелу жолында денсаулығын береді. Қазір қарасаңыз, көп бала босанған қай әйелдің болсын денсаулығында кінәрат бар. Сондықтан көпбалалы аналарға шын мәнісінде мемлекеттен мықты қолдау керек. Кемшілік уақыт өте келе жойылып, кілтипандар шешімін табады деп үміттенейік.
Эльмира БАЙНАЗАРОВА