Өзбекстан – біз үшін тату көрші әрі сенімді серіктес

Қазақстан мен Өзбекстан Президенттері Жоғары мемлекетаралық кеңестің екінші отырысына қатысты. Жиынның күн тәртібінде екі елдің сауда-экономика, көліктранзит, су-энергетика және мәдени-гуманитарлық салалардағы ынтымақтастық мәселелері қарастырылды. Мемлекет басшысы қонақжайлығы үшін Президент Шавкат Мирзиёевке ризашылығын білдіріп, сапарының басты мақсаты – қос халықтың достығын нығайтып, тату көршілік байланыстарын күшейту, сондайақ түрлі саладағы өзара тиімді ықпалдастықты дамыту екеніне назар аударды.

Қасым-Жомарт Тоқаев халықаралық ахуал аумалытөкпелі кезеңде сан қырлы ықпалдастықтың даму қарқынын арттыру қажет екенін атап өтті. Мемлекет басшысы Өзбекстан Президентімен келіссөз барысында саяси және экономикалық байланыстарды жандандыра түсетін жаңа бағыттар айқындалғанын жеткізді.

Мемлекет басшысының айтуынша, ауыл шаруашылығы саласындағы ынтымақтастықтың әлеуеті зор. Қасым-Жомарт Тоқаев қарапайым саудадан гөрі ет, бидай, майлы дақылдарды өңдеудің толық өндірістік тізбесін қалыптастыруды, мал шаруашылығы мен органикалық егін шаруашылығын бірге дамытуды ұсынды. Бұған қоса Президент өнеркәсіп кооперациясына үлкен үміт артады.

Президенттің пікірінше, сирек кездесетін металдарды өндіру және өңдеу саласындағы серіктестік перспективті бағыттың бірі саналады Қасым-Жомарт Тоқаев жаңадан құрылатын Жұмыс тобынан барлық аспектіні мұқият зерделеп, өзара тиімді ынтымақтастықты жолға қоюға қатысты ұсыныс беруді сұрады. Сонымен қатар Мемлекет басшысы көлік-транзит саласындағы ықпалдастықты кеңейтудің стратегиялық сипатына тоқталды.

Атап айтқанда, тарифтерді оңтайландыру, әкімшілік кедергілерді азайту шаралары қабылданып, шекара маңы инфрақұрылымын дамыту және өткізу бекеттерін жаңғырту жұмыстары қолға алынды. Қасым-Жомарт Тоқаев екі ел үкіметтері логистикалық тізбектің барлық қатысушысына оңтайлы жағдай туғызып, инфрақұрылымдық, нормативтік және институционалдық міндеттерді шешуі қажет деп санайды. Бұдан бөлек, Мемлекет басшысы Транскаспий халықаралық көлік бағдарын, Солтүстік – Оңтүстік дәлізін, сондай-ақ Ауғанстан арқылы теміржол бағытын дамыту аясындағы тиімді ықпалдастықты жалғастыру өзекті екенін айтты. Қасым-Жомарт Тоқаев өзбек тарапын Транскаспий халықаралық көлік бағытын бірге өркендету үшін Ақтау және Құрық порттары бойынша серіктестік құрып, логистикалық жобаларды жүзеге асыруға шақырды.

Қазақстан Президенті су-энергетика саласындағы конструктивті ынтымақтастық аса маңызды екенін жеткізді. Өйткені трансшекаралық өзендердің су ресурсын рационалды пайдалану – екі елдің тұрақты прогресіне ықпал ететін басты факторлардың бірі. Бұл орайда Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан мен Өзбекстан үкіметтеріне су шаруашылығы саясатындағы тәсілдерді үйлестіру үшін жүйелі шаралар әзірлеуді ұсынды. Президенттер келіссөздердің және Қазақстан мен Өзбекстан Жоғары мемлекетаралық кеңесі екінші отырысының қорытындысы бойынша Бірлескен мәлімдеме қабылдады.

Қасым-Жомарт Тоқаев пен Шавкат Мирзиёев келесі құжаттарға қол қойды:

1. Жоғары мемлекетаралық кеңестің Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы өңірлері басшыларының кеңесін құру туралы шешімі;

2. Жоғары мемлекетаралық кеңестің геология және сирек кездесетін металдарды өндіру жөніндегі жұмыс тобын құру туралы шешімі;

3. Жоғары мемлекетаралық кеңестің трансшекаралық өзендердің су деңгейін болжау бойынша екіжақты жұмыс тобын құру туралы шешімі;

4. Қазақстан Республикасы Үкіметі және Өзбекстан Республикасы Үкіметі арасында Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасының азаматтық мақсаттағы жерүсті радио қызметтері пайдаланатын радиожиілік иеленімдерін шекара маңы аймақтарында үйлестіру туралы келісім;

5. Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Өзбекстан Республикасы Үкіметі арасындағы бірлескен әскери оқужаттығулар өткізу туралы келісім;

6. Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Өзбекстан Республикасы Үкіметі арасындағы транс шекаралық су объектілерін бірлесіп басқару және пайдалану туралы келісім;

7. Қазақстан Республикасы Үкіметі және Өзбекстан Республикасы Үкіметі арасында Қазақстан Республикасы мен Өзбекстан Республикасы кеден қызметтерінің өкілдіктерін ашу туралы келісім;

8. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі мен Өзбекстан Республикасы Әділет министрлігі арасындағы ынтымақтастықтың 2026 - 2027 жылдарға арналған бағдарламасы;

9. Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі мен Өзбекстан Республикасы Тау-кен өнеркәсібі және геология министрлігі арасындағы тау-кен өнеркәсібі саласындағы ынтымақтастықты дамыту туралы өзара түсіністік жөніндегі меморандум;

10. Бірлескен инвестициялық платформа құру туралы негіздемелік келісім;

11. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі мен Өзбекстан Ре спубликасы Д енс аулық с ақт ау министрлігі арасындағы «Гамма-пышақ» стереотаксикалық радиохирургиялық емдеу технологиясын қолдана отырып, мамандандырылған медициналық көмек көрсету саласындағы ынтымақтастық туралы меморандум;

12. Қазақстан Республикасы «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» коммерциялық емес акционерлік қоғамы мен Өзбекстан Республикасы Мемлекеттік медициналық сақтандыру қоры арасындағы мемлекеттік және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру саласындағы өзара түсіністік пен ынтымақтастық туралы меморандум;

13. Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлігі Туризм индустриясы комитеті мен Өзбекстан Республикасы Экология, қоршаған ортаны қорғау және климаттың өзгеруі министрлігі Туризм комитеті арасында туризм саласындағы ынтымақтастықтың 2026 - 2027 жылдарға арналған бірлескен іс-қимыл жоспары;

14. Астана қаласы әкімдігі мен Ташкент қаласы хокимияты арасындағы ынтымақтастық туралы келісім;

15. «ҚазМұнайГаз» ҰҚ АҚ мен «ӨзбекМұнайГаз» АҚ арасындағы мұнайгаз химиясы саласындағы жобаларды бірлесіп іске асыру туралы негіздемелік келісім;

16. «ҚазМұнайГаз» ҰҚ АҚ мен «ӨзбекМұнайГаз» АҚ арасындағы «Жарқын» барлау жобасы бойынша қағидаттар туралы келісім;

17. «Ассамблея жастары» республикалық қоғамдық бірлестігі мен Өзбекстан Жастар одағы арасындағы ынтымақтастық туралы меморандум.

Қос халықтың діні мен тілі – ұқсас, тарихы – тамырлас

Қазақстан мен Өзбекстан президенттері БАҚ өкілдеріне арналған брифинг өткізді. Қасым-Жомарт Тоқаев Президент Шавкат Мир зиёевке және барша өзбек ағайынға қазақ делегациясына қонақжайлық көрсетіп, ыстық ықыласпен қарсы алғаны үшін алғыс айтты.

Мемлекет басшысының айтуынша, бүгінгі уағдаластықтар екі елдің ұлттық мүдделеріне сай келеді әрі халықтарымыз арасындағы мызғымас достықты, тату көршілікті, стратегиялық серіктестік пен одақтастықты көрсетеді.

Қасым-Жомарт Тоқаев Шавкат Мирзиёевтің екіжақты қарым-қатынасты жаңа сапалы деңгейге көтеруге және әлемнің Орталық Азияны достық пен бірліктің аймағы ретінде тануына үлкен үлес қосқанын атап өтті.

Президент Қазақстан мен Өзбекстан тұтас аймақтың дамуын көздейтін өңірлік берік стратегиялық альянс қалыптастырғанын айтты. Сондай-ақ келіссөздер барысында екіжақты күн тәртібінің кең көлемді мәселелері талқыланып, елдеріміздің сан қырлы ықпалдастығын одан әрі дамытудың басымдықтары белгіленгеніне тоқталды.

Мемлекет басшысы өнеркәсіп, автокөлік шығару, құрылыс секторы, энергетика салаларында соңғы жылдары айтарлықтай табысқа қол жеткенін атап өтіп, тараптар бұл бағыттағы ынтымақтастықты кезең-кезеңімен кеңейту жұмыстарын жалғастыруға келіскеніне тоқталды.

Қасым-Жомарт Тоқаевтың айтуынша, іскерлік топтар арасындағы байланыстарды одан әрі кеңейту қажет.

Президент қазақ-өзбек шекарасында ашылатын Халықаралық өнеркәсіп кооперациясы орталығы өзара сауданы дамытуға соны серпін беретініне тоқталды. Тағы бір перспективті бағыт – құрылыс саласы. Қазақстандық компаниялар «Жаңа Ташкент» қала құрылысы жобаларына, сондай-ақ тұрғын үй мен әлеуметтік нысандар салуға белсенді түрде атсалысып жатыр. Бұған дейінгі келісімдерге сәйкес Ташкентте «Astana», Астанада «Tashkent» қонақ үйлері бой көтереді. Келіссөздердің бір парасы көлік-транзит саласын дамытуға арналған. Қазақстан мен Өзбекстан аумағы арқылы өтетін жүк тасымалының көлемі артқан.

Энергетика саласында маңызды жобаларды бірлесіп жүзеге асыру бойынша ауқымды жұмыс атқарылуда.

Сондай-ақ мемлекеттер арасындағы орнықты және ұзақ мерзімді қарымқатынас орнатудың кепілі ретінде мәденигуманитарлық байланыстарды тереңдетуге баса мән берілді.

Келіссөздер барысында президенттер өңірлік және жаһандық күн тәртібінің өзекті мәселелері бойынша ұстанымдары ортақ екенін тағы да растаған.

Сөз соңында Мемлекет басшысы келіссөздер қорытындысына көңілі толатынын жеткізіп, Президент Шавкат Мирзиёевке айрықша қонақжай көңілі үшін ризашылығын білдірді. Шавкат Мирзиёев бүгінгі келіссөздер екіжақты ықпалдастықтың кең көлемді бағыттарын нығайтуда маңызды рөл атқаратынын жеткізді.

Мемлекет басшысы жасанды интеллектіні дамыту мәселесіне айрықша назар аударды.

Мемлекет басшысының айтуынша, мәдени-гуманитарлық байланыстардың өрісі кеңейе бастады. Бұл ретте Президент мәдениет күндерін өткізу, шығармашылық интеллигенция, жастар арасында белсенді диалог қалыптастыру, көрнекті тұлғаларға ескерткіш орнату, сондай-ақ Өзбекстан мен Қазақстан жоғары оқу орындарының филиалдарын ашу мәселелерін қозғады. Қасым-Жомарт Тоқаев қол жеткізілген уағдаластықтар қос халықтың игілігі жолында сан қырлы байланыстарды одан әрі тереңдетуге септігін тигізетініне сенім білдірді.

Өзбекстан Президенті екіжақты ынтымақтастықты кеңейтуде Жоғары мемлекетаралық кеңес маңызды рөл атқаратынын жеткізді.

Қазақстанның табыстарына шын жүректен қуанамыз

Қазақстан мен Өзбекстан президенттері бірлескен жобаларды іске қосу рәсіміне қатысты. Қасым-Жомарт Тоқаев пен Шавкат Мирзиёев видео байланыс арқылы Қазақстан мен Өзбекстанның бірлескен жобаларын іске қосу рәсіміне қатысты. Тараптар өнеркәсіп, құрылыс, мұнай-газ химиясы, қаржы, логистика және туризм салаларында жалпы құны 1,2 миллиард доллар болатын 7 жоба әзірлеген. Мемлекеттер басшылары символикалық түймені басып, бірнеше жобаны бастап берді.

Атап айтқанда, Сырдария және Түркістан облыстарында «Орталық Азия» Халықаралық өнеркәсіп кооперациясы орталығы, Ташкентте «Tenge Bank» бас кеңсесі қызметіне кірісті. Сондай-ақ Ташкент облысында көпбейінді логистика орталығының, Жаңа Ташкентте «Астана» тұрғын үй орамының, Қашқадария облысында алкилбензол өндіретін мұнайгаз химиясы кешенінің, Жаңа Ташкентте «Астана» қонақ үйінің, ал елордамызда «Ташкент» қонақ үйінің құрылысы басталды. Қасым-Жомарт Тоқаевқа Өзбекстанның ең жоғары мемлекеттік наградасы табысталды. Президент Шавкат Мирзиёев Мемлекет басшысын «Олий Даражали Дустлик» («Жоғары дәрежелі достық») орденімен марапаттады. Қасым-Жомарт Тоқаев бұл марапатты жеке өзіне ғана емес, тұтас Қазақстан халқына көрсетілген шексіз құрметтің белгісі ретінде қабыл алғанын атап өтті. Сонымен қатар өзбек көшбасшысының екі ел арасындағы достық пен тату көршілік байланысты нығайтуға қосқан үлесін айрықша бағалайтынын жеткізді.

Өзбекстан Президенті Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамудағы жетістіктері мен елдің халықаралық аренадағы табыстары Қасым-Жомарт Тоқаевтың есімімен тікелей байланысты екеніне тоқталды

Қонақжайлығы үшін ризашылығын білдірді

Мемлекет басшысы Өзбекстан Президентіне алғыс айтып, хат жолдады. Қасым-Жомарт Тоқаев Шавкат Мирзиёевке 14- 16 қараша күндері Өзбекстан Республикасына мемлекеттік сапары барысында Қазақстан делегациясына көрсеткен қонақжайлығы үшін ризашылығын білдірді. Президент хатта екі елдің стратегиялық серіктестік және одақтастық қарым-қатынастарын нығайтуға тың серпін берген бұл сапардың тарихи мәніне тоқталған.

Қасым-Жомарт Тоқаев Ташкентте ұйымдастырылған Орталық Азия мемлекеттері басшыларының VII Консультативтік кездесуіне жоғары баға берді. Мемлекет басшысының пікірінше, өңірлік ықпалдастықтың барлық бағыты бойынша өрбіген мазмұнды пікірталастар, қабылданған маңызды шешімдер мен құжаттар, сондайақ диалогқа Әзербайжанның толық құқылы мүше ретінде қосылуы форумның стратегиялық сипатын арттыра түсті.

Дайындаған Фариза ӘБДІКЕРІМОВА