Шегірткелер «шеруіне» қарсы қандай шаралар атқарылып жатыр?
Шырылдауық шегірткенің егістікке әкелетін зияны орасан зор. Былай қарасаң, кішкентай ғана жәндіктің қандай зияны бар деп те ойлайсың. Алайда егістік алқапты жылқы жүріп өткендей жайпағанда, тіршілігін осы егістікпен байланыстырған шаруалардың өкініштен өзектері өртенетіні рас. Сондықтан бұл мәселеге бейжай қарауға болмайды. Уақытын өткізіп алса, жетіліп алған шегірткелер үйірімен жүріп, өсімдіктер мен егістіктерге көп көлемде залал келтіреді. Сондықтан бұл жәндіктермен дер кезінде күрес жүргізу өте маңызды әрі қажетті іс.
Облыс аумағындағы егістік жердің көпшілігі ірі агроқұрылымдар мен шаруа қожалықтардың меншігінде. Облыс территориясында 18 294 агроқұрылым мен шаруа қожалығы тіркелген. Тұрақты 38 стационарлық шаруашылықтарда (стационарные хозяйства) және одан бөлек барлық ауылшаруашылық тағайымдарында 81 зиянкес, 75 өсімдік аурулары, 108 арамшөп түрлерінің дамып таралуына тексеру жұмыстары жүргізіледі.
Ауылшаруашылық дақылдарында кездесетін барлық зиянкестердің фенологиясы бақыланып, зерттеу жұмыстарының қорытындысына сәйкес, өнім өндірушілерге ҚР облыстық, аудандық аумақтық инспекциясына, ауыл шаруашылығы басқармасына, ауылдық округ әкімшілігіне дабылдық хабарлама таратылады. Аталған жұмыстар әр агроқұрылым мен шаруа қожалығы жетекшілерімен бірлесіп атқарылады.
Бұл жерде бір мәселе ортақ. Ол – егістік алқабын және жайылымдық жерлерді шегірткелерден сақтау.
Осы орайда облыстық аумақтық инспекциясының басшысы Нұрби Жігітековтен шегірткелерге қарсы күрес жұмыстарының барысын сұраған едік.
Ол 1999 жылдан бері осы салада еңбек етеді.
Шегірткелердің санын білмесе де, қай ауылдық округке қанша көлемде қауіптілігі бар екенін жақсы бағамдай алады.
Ал Жамбыл ауданында да бұл жұмыс қызу қолға алынған. Аудан бойынша 13 435 гектар алқап жоспарланып, қазіргі таңда 6 655 гектар залалсызданған. Ол туралы мәлімдеген аудандық аумақтық инспекциясының басшысы Қыдыр Нұрбеков бұл жұмысқа бейжай қарап отырған жоқ.
Шалғай аудандардың бірі Талас ауданында да шегірткеге қарсы жұмыстар жоспардан кешікпей жүргізілуде.
Ал Ойық ауылының тұрғыны Бидәулет Жуасбай жекеменшік көлік иесі.
Шегірткеге қарсы күрес жұмыстары жылда жүргізіледі. Тиянақты жүргізілсе, шаруа қожалықтарына да жақсы. Былтыр агроқұрылым, шаруақожалық басшыларынан ешқандай арыз-шағым түспеген. Биыл да мамандардың айтуынша, жұмыс табысты жүріп жатқан сияқты.
«Балапанды күзде сана» дегендей, бұл жұмыстың сапасы егістік шыққан кезде көрінеді. Аталған инспекция өкілдерінің сөзіне сенсек, биыл да шегірткеден еш қауіп жоқ. Алдағыны уақыт көрсетеді. Лайым қауіп-қатер жоқ болғай. Әйтпесе, шырылдауық шегірткенің ешкімді аяйтын ниеті жоқ.
Есет ДОСАЛЫ