Күнкөрістен кетіп, табысқа жет!
Осы күні бір жұмыстың еңбекақысы күнкөрістен артылмайды. Бұл жағы айтпаса да түсінікті. Тұрақты бір жұмысыңмен қатар, қосымша табыс көзін әкелетін жұмыстардың болғаны да жөн. Әйтпесе нарық қыспаққа алған мына заманда баға деген шарықтап барады. Сондықтан да, әсіресе, ең төменгі айлықақы алатындар үшін бір айдың жалақысымен күн көру қиын.
Өмір түрлі сынаққа толы. Күні ертең не болатынын болжау әсте мүмкін емес. Дәл қазір жағдайыңыз тұрақты болғанымен бәрі әп-сәтте өзгеріп сала беруі ғажап емес. Соның ішінде қаржылық тұрғыдан мәселе мәңгілік тұрақты болып тұра бермейді. Бұл жерде қаржылық сауаттылыққа жетік болу аса маңызды. Кез келген адам өзін «қаржылық жағынан қауіпсізбін, қорғалғанмын» деп айта алмайды. Өйткені көпшілігінің бір ғана табыс көзі, шектеулі жолақысы бар. Мейлі ол жалдамалы жұмысшы болсын, бизнес иесі болсын табыс көзі біреу болса, қауіп көп деген сөз. Қаржылық тұрғыдан қауіпсіз сезінуі үшін адамда бірнеше табыс көзі болуы керек. Осы орайда мәселені экономика тілінде қаузап көрсек.
Белсенді табыс – бұл белгілі бір қызметтен алынған тұрақты табыс. Мысалы, ол сіздің бизнесіңізден алынған жалақы немесе тұрақты жұмысыңыздан түсіп тұратын айлық. Қосымша табыс, яғни пассивті кіріс – бұл сіздің күнделікті іс әрекетіңізге қарамастан үнемі түсетін ақша. Пассивті кірісті күтпеген жағдайларда немесе негізгі кіріс көзі тоқтап қалған жағдайда «қауіпсіздік қорғаны» деп санауға болады. Пассивті табыстың болуы не үшін маңызды?
Ақша табудың түрлі көзі бар. Қазіргі заманауи өмірде онлайн жұмыстың дәурені жүріп тұр. Түсіне білсеңіз, пассивті табыс – сіздің күнделікті өмірден бөлек, қосымша керек-жарағыңыз үшін аса маңызды. Активті табыс – киетін киім, ішетін тамақ пен коммуналдық шығындарыңызды өтесе, пассивті табыс – көңіл көтеру, саяхаттау, көлік алу сынды арман-тілектеріңізді орындауға тікелей әсер етеді. Пассивті кірісті жоспарлауға байыппен қарау керек.
Алдымен оны қалыптастыру үшін қанша қаражат қажет екенін және сізде осындай соманың бар-жоғын анықтау қажет. Егер жоқ болса, оны негізгі кірістен кейінге қалдырып отырған ләзім. Қосымша табыстың негізгі көздеріне банк салымы жатады. Банктегі депозит – бұл пассивті кірісті құрудың классикалық тәсілі. Бұл кірісті реттеудің ең оңай жолы. Сіз банкте біраз ақша сақтайсыз және ол сізге пайыз төлейді. Сіз осы арқылы кепілдендірілген және тұрақты табыс табуыңызға болады. Бірақ мұндай пассивті кіріс сіздің барлық қажеттіліктеріңізді қамтуы үшін қомақты сома салу керек немесе бағалы қағаздарға инвестиция құю қажет. Пассивті кірістің бір түрі – қор нарығындағы инвестициялар.
Инвестициялаудың негізгі заңы бойынша табыс тәуекелге пропорционалды, табыс өссе, тәуекел де өседі. Егер сіз тәуекелге дайын болсаңыз, сізде бос қаражат бар және сізге кепілдендірілген депозиттер ұсынғаннан гөрі көп ақша тапқыңыз келсе, биржада сатылатын бағалы қағаздарға инвестиция салуды игерген жөн. Қосымша табыстар туралы қаламыздағы қаржыгер маман Айсана Тымбаева ой бөліскен еді.
Бастапқыда айтқанымыздай, онлайн жұмыстың бүгінгі күні түр-түрі бар. Бірақ онлайн іс оңай екен деп ойламаңыз. Ғаламторда бизнес әліппесін жетік меңгерген маркетолог пен кәсіпкер семинар-тренинг өткізуге әуес. «YouTube» видеохостингінде тауарды сату, жеткізу, сақтау жолы кеңінен насихатталады. Яғни онлайн сауда бастасаңыз да болады. Қандай жақсы қырыңыз бар, содан ақша жасауға мүмкіндік көп.
Сонымен бірге копирайтинг мамандығы көпшілік арасында сұранысқа ие. Копирайтинг дегеніміз – сатылым әкелетін жарнама мәтінін жазу. Мысалы, жарнама сайтына хабарландыру беру кезінде сапалы мәтін жазу айрықша рөлге ие. Әрбір тауарды жарнамалауда өзінің кілт сөзі болуы тиіс. Тұтынушыны сендіре алатындай сапалы мәтін жазуға дағдыланған жөн.
Копирайтинг мамандығының бірнеше түрі бар. Оның әдіс-тәсілін меңгерген маман қазақ менталитетіне келетін жарнаманы көптеп жасауға тырысады. Осы жылы тренд болатын топ 6 мамандық жайлы сөз арасында айтып кеттік. Оның ішінде, таргетолог, копирайтинг, СММ маманы, веб дизайнер, мобилограф мамандығы бар. Бұлардың барлығын меңгере отырып, сәтті игеріп кетуге қажырлы күш пен ұтымды уақыт керек. Ең бастысы, бұл аталған қосымша жұмыстар негізгі жұмысыңызға кедергі келтірмейді және әжептәуір табыс көзін әкеледі. Айта берсе мысал көп. Тек еріншектіктен арылу қажет.
Бүгінгі күні екі қолға бір күрек таппай сенделіп жүргендер аз емес. Бұл кеңестерді сондай жандарға аз да болса көмегі тиіп қалар деген оймен жариялап отырмыз. Жұмысы барлардың да несиесі, қарызы бастан асатындықтан елге қажетті кеңес болсын, ойымыз бір қажетке жарасын дедік. Көпшілігіміздің бір ғана табыс көзі, шектеулі еңбекақымыз бар. Мейлі ол жалдамалы жұмысшы болсын, бизнес иесі болсын табыс көзі біреу болса, қауіп көп. Егер ісіңіз жүрмей, жұмысыңыз тоқтап қалса не болады? Уайымсыз жүру үшін қосымша табыс болғаны жөн. Тіпті міндетті деп айтар едік. Бұған дейін бұл жайлы ойланбаған болсаңыз, істі бастауды кейінге қалдырмаңыз.
Эльмира БАЙНАЗАРОВА