Білім сапасын бақылау маңызды

Қаламыздағы бірқатар мектептерді аралап көрдік. Әрине, ел бойынша жекеменшік мектептердің оқу ақысы шоғырланған жеріне байланысты. Біздің аймақта бастауыш сыныптардың оқу ақысы 35 мыңнан басталып, жоғары сыныптардікі 100 мыңнан асып жығылады. Ал, басқа өңірлерде 50 мыңнан әрмен қарай миллионға дейін бағалары кете береді. Ең қымбаты Астана мен Алматы қалалары екен. Ақылы білім ошағы аталған екі шаһарда көп. Және ірі мегаполистерде барлық пәнді тек ағылшын тілінде үйрететін мектептер бар. Аллаға шүкір, зейінді балаларға арналған кейбір ақылы мектептердің оқушылары жыл сайын гранттар алып, жетістікке жетіп келеді. Ондай мектептер Таразда да бар. Бірақ көңіл көншітпейтін, аты бар, заты жоқ, білімі төмен жеке мектептер тіптен көп.

Жекеменшік мектеп ашу дәл қазіргі күні сәнде, яғни трендте десек те болады. Бұл жаппай белең алуда. Жалпы, мұндай мектептердің болуы бюджетке артылған жүктемені азайтады. Мемлекеттік мектептердегі орын т апшылығын төмендетеді. Ал, кәсіпкер үшін бұл табысты бизнес. Жеке мектептердің көптігі сонша тіпті санынан, сапасынан шатасасыз. Білім саласына қарап олардың кейбірінің ойлағаны оңай олжа екенін байқауға болады.

Таразда ата-аналар мақтайтын жекеменшік мектептің тізімінде «Призма» бастауыш лицейі тұр. Д.Жұбанышев көшесінде орналасқан бұл мектеп тек бастауыш сыныптарға арналған. Ата-ана Гүлбайра Датқабекқызының ұлы осы мектепте екініші сыныпта оқиды. Оқу ақысына 50 мың теңге төлейді екен.

Өкінішке қарай, Оқу-ағарту министрімен өткізілген бір жиында балалардың аты-жөнін өтірік тіркеп, жеке мектеп аштық деп мемлекеттен ақша алып отырғандар анықталыпты. Осындайлар біраз жеке мектептің атына кір келтірді. Әйтпесе, шындығында кәсіп ашып, оны жүргізу оңай шаруа емес.

Ел мақтаған жекеленген мектептердің бірі – «А status». Бұл мектептің құрылтайшысы – Сәуле Рысбаева. 2016 жылы ашылған балабақша әрі мектеп гимназия кешені сегіз жылдан бері үлкен нәтижеге жеткен. Бастысы – бұл оқу орнында экологияға баса назар аударылады. Мұнда 1-сынып пен 6-сынып аралығындағы оқушылар оқиды. Басымдық ағылшын және математика пәніне беріледі.

Таразда 2024 жылдың қараша айында 250 оқушы жекеменшік мектепте оқимын деп оқу жылының ортасында далада қалған болатын. Себебі, оларды лицензиясы жоқ «140 Innoverse School Taraz» жекеменшік мектебі жыл басынан бері оқытып келген. Сөйтіп жеке мектеп оқушылар мен ата-аналарға ескертпестен жабылды. Алдын ала үш айдың оқу ақысын алып алғандығы тағы бар. Бірде бір оқушының арнайы базада жоқтығы үлкен дау тудырған еді. Айта берсек мұндай мысалдар жетіп артылады.

Бірақ, соған қарамастан өңірімізде басыбайлы жекеменшік мектептер көптеп ашылуда. 2025 жылдың 1 сәуірінен бастап Қ.Тұрысов көшесінің бойынан қаламызда «Jas Tamir elit school» оқушыларға есігін айқара ашпақ. Сәулеті жарасқан мектеп кіріп барғаннан-ақ жайнап тұр. 1-11 сыныптағы 850 балаға арналған білім ошағында бассейн, спортзал, коворкинг орталығымен жабдықталған. 25 түрлі үйірмесі бар. Құрылтайшысы – Анар Шыныбекова. Біз мектептің директоры Әлішер Әзімбаймен сөйлестік.

Мектеп жекеменшік болғанымен, бала жекеменшік болмайды. Осыны естен шығармаған жөн. Қалада аты дардай болғанымен білім нәтижесін жақсы көрсете алмайтын жекеленген мектептер бар. Тіпті, оларды білім басқармасының тексеруге кейде құзыры жүрмейді. Себебі, олар жекеменшік мектеп. Алайда, олар мемлекеттен қаржы алып отыр емес пе? Ата-ана Ақмарал Үмбетова екі жыл бұрын ұлын №24 мектеп-гимназиясынан алып, үйінің қасынан жекеленген «Арай Элит» мектебі ашылғандықтан сонда берген. Кейін оқушыны ауыстырғанына өкінген.

Шындығында, қаламызда аты бар, заты жоқ жекелеген мектептер көп. Қайсыбірін айтайық. Тексерудің мәнісі туралы облыстық білім басқармасы басшысының орынбасары Ләззат Әбілдақызымен сөйлестік. Жай-жапсарын сұрадық.

Жеке мектептердің кейбірінде оқушылар мектеп формасын да кимейді екен. Бір қызығы, қай жылдың оқу кітабымен оқиды, оны да өздері шешеді екен. Бір сөзбен айтқанда еркіндік бар.

Бір ғана Қордай ауданының өзінде балабақшасы мен мектебі аралас 21 жекеменшік білім беру мекемесі бар екен. Жамбыл ауданында төртеу. Меркі мен Шуда үшеу. Қалған 23 мектеп Тараз қаласында орналасқан. Балалардың бойына тек сапалы білім нәрін құйса, әрине қуанамыз. Ұлы Абайдың «Пайда ойлама, ар ойла» деген қағидасын естен шығармаса қанеки?! Сосын олардың мектеп олимпиадаларына қанша оқушы қосып отырғандарын, түрлі байқауларда топ жарып жатқандығын кім тексереді екен?

Эльмира БАЙНАЗАРОВА