«Қаржылық сауаттылық» ұғымы саяси, географиялық және әлеуметтік-экономикалық шекаралар шеңберінен шығып, халықтың қаржылық біліміне деген қажеттілігі шексіз өсуде. Қазіргі таңда қаржылық сауаттылығын арттырудың әлеуметтік-экономикалық әсері біртіндеп көрінсе де, әлемдік тәжірибе бұл жұмыстың талассыз қажеттілігін және бұл мәселені шешудің кешеуілдеуіне жол бермейтіндігін дәлелдейді.
Қаржылық сауаттылықтың жақсы деңгейі әр адамға өзінің жеке қаржылық мақсаттарына жету үшін ғана емес, сонымен бірге олардың өмірлік циклін қамтамасыз ету үшін де қажет. Қандай нақты мақсат болмасын, қаржылық сауаттылықтың пайдасы өмір сүру деңгейі мен болашаққа деген сенімділікті, экономиканың және бүкіл қоғамның тұрақтылығы мен өркендеуін жақсартады.
Қаржылық с ауаттылық жаст ардың ақшаға деген көзқарасын өзгертуге, ақшаны басқаруға көмектеседі, оларды болашақ тура лы ойлауға, өмірлік циклінің қажеттіліктерін жоспарлауға мәжбүр етеді. 2020 — 2024 жылдарға арналған қаржылық сауаттылықты арттыру тұжырымдамасы әзірленіп, қазіргі таңда өз бағытында жұмыс жасалуда.
Қаржылық сауаттылықты арттыру тұжырымдамасын әзірлеу халықтың білім беру және хабардар болу арқылы экономикалық тұрғыдан ұтымды мінез-құлқын ынталандыруға, нәтижесінде оның әл-ауқаты мен өмір сүру сапасын арттыруға, қаржы нарығының қызметтерін пайдалануға жедел және қажетті шара болып табылады.
Қаржылық сауаттылықты арттыру тұжырымдамасы мақсаттар мен міндеттерді, тиісті жоспарларға тиімді жету жолдарын және халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру саласындағы проблемаларды шешу жолдарын, мақсатты аудиторияны, тақырыптық бағыт Қазақстан Республикасы ха лқының қаржылық сауаттылығын жүйелі түрде арттыру үшін қолданылатын құралдарды анықтайды.
Жастар арасында қаржылық с ауаттылығын арттыру біріншіден, бұл әлеуметтік және материалдық жағдайына қарамастан халықтың барлық санаттарын қамтуға мүмкіндік береді, сол арқылы бүкіл ұрпақ бойында білім мен біліктің негізін қалайды. Екіншіден, қаржылық шешімдерді ерте жастан бастайтын студенттердің үле сі (қа лт адағы ақша, ұялы телефонға, интернетке шығындар және т.б.) тез өсуде. Түптеп келгенде, ерте жастан мәдениеттің негізі қаланып қана қоймай, өмір бойына білім мен білікті ынталандыратын қажетті құрал.
Қаржылық сауаттылық құзыретті шешімдер қабылдауға ықпал етеді, тәуекелдерді азайтады және сол арқылы жаст ардың қаржылық қауіпсіздігін арттыра алады. Қаржылық сауаттылықтың төмендігі және жеке қаржы туралы түсініктің жеткіліксіздігі банкроттыққа ғана еме с, сонымен қат ар с ауат сыз зейнетақыны жоспарлауға, қаржылық алаяқтыққа, шамадан тыс қарыздар мен әлеуметтік мәселелерге, соның ішінде депрессияға және басқа да жеке мәселелерге осалдыққа әкелуі мүмкін.
Жастар үшін қаржылық с ауаттылықтың әлемдік тәжірибемен расталған маңызды себептерін атайтын болсақ, яғни жастардың және отбасылардың қажеттіліктеріне сәйкессіздігінен жас ұрпақтың ерекше қаржылық осалдығы.
Жаст ардың тәуекелдің жоғарылауымен байланысты қаржылық өнімдер мен қызметтерді белсенді тұтынуы, олардың зейнетақы жинақтарын түсіну және ерте қалыптастыру қажеттілігі.
Қаржылық с ауаттылық жаст ардың ақшаға деген көзқарасын өзгертуге, ақшаны басқаруға көмектеседі, оларды болашақ тура лы ойлауға, өмірлік циклінің қажеттіліктерін жоспарлауға жетелейді.
Динара ЖАРЫЛҚАПОВА,
Жамбыл политехникалық жоғары колледжінің экономикалық арнайы пән оқытушысы.
Comments are closed.