- Advertisement -

Жаңа жазу – жаңғырудың бір жолы

32

- Advertisement -

Редакциямызға облыстық тілдерді оқыту орталығының қызметкері Ақбота Жақсыбековадан жаңа қазақ әліпбиінің маңыздылығы туралы хат келіп түскен болатын. Назар аударарлығы аталған мақала қазіргі кирилл қарпімен де, латын графикасына негізделген әліпбимен де жазылған. Мәтінді оқырман қауымға сол қалпында ұсынғанды жөн көрдік.
Редакциядан.

Elbasymyz Nursultan Nazarbaev burynǵy Joldaýlarynyń birinde: «Biz aldaǵy ýaqytta da memlekettik tildi damytý baǵytyndaǵy keshendi jobalardy júzege asyrýdy tabandylyqpen jalǵastyra beremiz. Qazaq álipbıin 2025 jylǵa qaraı latyn grafıkasyna kóshirýge daıyndyq jumysyn osy bastan qolǵa alý qajet. Bul qazaq tilin jańǵyrtyp qana qoımaı, ony osy zamanǵy aqparattyń tiline aınaldyrady» – degen edi.
Tuńǵysh Prezıdent alǵa qoıyp otyrǵan latyn grafıkasyna kóshý mindeti tıisti mekemelermen qatar barlyq deńgeıdegi bilim berý jáne qoǵamdyq uıymdarda jappaı qolǵa alynýy qajet. Sebebi, búgingideı aqparattyq-tehnologıalyq dáýirde jańa álipbıdi meńgerý kimge de bolsyn qıyndyq týdyrmasy anyq. Sondaı-aq bir álipbıden ekinshi álipbıge kóshý tájirıbesiniń eldik tarıhymyzda birneshe ret oryn alǵandyǵyn bilemiz. Máselen, tarıhqa úńilsek, sonaý 1926 jyly elimizde arab grafıkasynan latyn jazýyna kóshý 20 kúnniń ishinde júzege asyrylǵan eken. 1937 jylǵa deıin qoldanysta bolǵan sol latyn grafıkasynan qazirgi kırıl grafıkasy úlgisindegi álipbıge kóshý 1940 jyly qolǵa alynǵan. Osy kezge deıin sol ótken tarıhı tájirıbelerdiń paıdalanatyn da, paıdalanýǵa bolmaıtyn tustary da asa muqıat saralanyp, talqylanyp, naqty ǵylymı negizde dáıektelgen tujyrymdar jasalynǵan bolatyn.
Latyn grafıkasyna kóshý – tildik ereksheligimizdi saqtaý, álemdik aqparat alý múmkindigimizdiń artýyna serpin bolatyndyǵy anyq. Sebebi, búginde «ǵylym tili» úlgisinde nasıhattalyp júrgen aǵylshyn tili sıaqty latyn grafıkasynyń da tórtkúl álemge ejelden ári keń taraǵan álipbı ekendigi belgili. Osyǵan oraı elimizdegi til salasynyń beldi ǵalymdary latyn álipbıin meńgertý ádistemesiniń ozyq úlgilerin jasap, túrli usynystaryn ortaǵa salýdy qolǵa alǵan. Qazirgi tańda otbasy tárbıesinen bastap, balabaqsha, bastaýysh jáne orta, orta arnaýly, joǵary oqý oryndarynda latyn álipbıin oqytý, qalyptastyrý kezeńderi júıeli túrde qarastyrylýda.
Qysqasy, qaı jaǵynan alyp qarasaq ta, latyn grafıkasyna kóshýdiń myńyzy zor.

Aqbota JAQSYBEKOVA,
oblystyq tilderdi oqytý ortalyǵynyń qazaq tili oqytýshysy.

Comments are closed.

Page Reader Press Enter to Read Page Content Out Loud Press Enter to Pause or Restart Reading Page Content Out Loud Press Enter to Stop Reading Page Content Out Loud Screen Reader Support